جایگاه اهل بیت در آثار ابن حبان

اهل بیت پیامبر علیهم السّلام از همان ابتدای بعثت، هم پای آن حضرت و مورد لطف خدا و رسول بوده اند. اهل بیت در تمام صحنه های سرنوشت ساز اسلام حضور داشته اند. ایشان همواره در تلاش برای اصلاح جامعه و ارشاد مردم بوده و به مناسبت های مختلف مردم را راهنمایی می کردند. بسیاری از مردم ـ با علم به فضایل ایشان ـ دوستدار و قدردان آنها بودند، اما متاسفانه بعد از چند دهه پس از وفات پیامبر (ص) وقایع جانسوزی پیش آمد که فضایل و جایگاه این خاندان نبوی مخفی و ناشناخته ماند. از قرن دوم به بعد که جوامع حدیثی تدوین گشت، فضای حاکم بر جامعه اسلامی چنان نبود که محدثان و صاحبان صحاح بتوانند آزادانه از اهل بیت (ع) حدیث نقل کنند و یا حتی فضایل آنها را به طور کامل بیان کنند. در اواخر قرن سوم «محمد ابن حبّان بُستی» در سیستان دیده به جهان گشود. ابن حبّان سفر علمی خود را از شرق تا غرب جهان اسلام ادامه می دهد و از دامن بیش از دو هزار استاد خوشه چینی کرده و به سیستان باز می گردد. او با تاثیر پذیری از استاد بزرگ خود « ابن خُزیمه» کتاب صحیح را می نویسد. وی در کتاب خود به نقل حدیث از اهل بیت پرداخته و مناقب و فضایل ایشان را ذکر می کند. در این زمان نیز احساس می شود بسیاری از مردم با جایگاه و فضایل اهل بیت (ع) بیگانه اند. هدف ما در این نوشته آن است که بتوانیم با محوریت صحیح ابن حبّان به معرفی اهل بیت (ع) و بیان جایگاه آنها در این کتاب ارزشمند بپردازیم و خوانندگان را با این دانشمند سیستانی بیشتر آشنا کنیم. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکردی قرآنی ـ روایی ضمن بیان مناقب اهل بیت در صحیح ابن حبان در مقایسه با سایر صحاح به مصداق اهل بیت در آیه تطهیر بیان نموده ایم. و چنین درمی یابیم که اهل بیت (ع) از جایگاه ویژه و فضایل بی شماری در منابع حدیثی اهل سنّت به خصوص «صحیح ابن حبّان» برخوردارند.